Zeytinyağı Alırken Kafanız mı Karışıyor?

Bu Yazı İşinizi Baya Kolaylaştıracak!

Markette ya da internet üzerinden zeytinyağı alırken “Hangisi en iyisi?”, “Sızma mı, Riviera mı?”, “Asit oranı ne anlama geliyor?” gibi sorular aklınızı kurcalıyorsa, yalnız değilsiniz. Zeytinyağı etiketlerinde yazanlar bazen kafa karıştırıcı olabilir ama endişelenmeyin!

Bu yazımızda, zeytinyağının çeşitlerini, aralarındaki farkları ve hangi yağı nerede kullanmanız gerektiğini sade ve anlaşılır bir dille açıklıyoruz. Böylece sağlıklı, lezzetli ve doğru seçim yapmanız çok daha kolay olacak.

Devamını okuyun ve mutfağınıza en yakışan zeytinyağını birlikte seçelim!

Zeytinyağı, dalından toplanan zeytinlerin yalnızca mekanik yöntemlerle sıkılması sonucu elde edilen ve hiçbir kimyasal işleme gerek kalmadan doğrudan tüketilebilen tek bitkisel yağdır.

Bu özelliğiyle zeytinyağı, diğer bitkisel yağlardan ayrılır. Örneğin; ayçiçek yağı, mısır özü yağı, kanola yağı gibi alternatif yağlar, rafine edilmeden önce çiğ halde tüketime uygun değildir. Bu yağlar, ancak kimyasal ve fiziksel işlemlerden geçirildikten sonra sofralara gelir.

Zeytinyağı ise doğanın bize sunduğu en saf yağdır. Özellikle natürel sızma zeytinyağı, sağlık açısından en değerli yağ türü olarak kabul edilir. Lezzeti, aroması ve besin değeriyle mutfakların vazgeçilmezidir.

.

Zeytinyağ tebliğine göre zeytinyağ çeşitleri şu şekildedir:

Natürel zeytinyağı: Zeytin ağacı meyvesinden doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak bir ısıl ortamda, sadece yıkama, dekantasyon, santrifüj ve filtrasyon işlemleri gibi mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen; kendi kategorisindeki ürünlerin fiziksel, kimyasal ve duyusal özelliklerini taşıyan yağlardır. Çözücü veya kimyasal ya da biyokimyasal etkisi olan yardımcılar kullanılarak veya reesterifikasyonla elde edilen yağlar bu tanımın dışındadır. Natürel zeytinyağları;

1) Natürel sızma zeytinyağı: Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 0,8 gramdan fazla olmayan yağlar,

2) Natürel birinci zeytinyağı: Doğrudan tüketime uygun, serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 2,0 gramdan fazla olmayan yağlar,

3) Ham zeytinyağı/Rafinajlık: Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda 2,0 gramdan fazla olan ve/veya duyusal ve karakteristik özellikleri bakımından doğrudan tüketime uygun olmayan, rafinasyon veya teknik amaçlı kullanıma uygun yağlar,

olarak sınıflandırılır.

b) Rafine zeytinyağı: Ham zeytinyağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metotlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 0,3 gramdan fazla olmayan yağdır.

c) Riviera zeytinyağı: Rafine zeytinyağı ile doğrudan tüketime uygun natürel zeytinyağları karışımından oluşan ve serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda l,0 gramdan fazla olmayan yağdır.

ç) Çeşnili zeytinyağı: Zeytinyağlarına değişik baharat, bitki, meyve ve sebzelerin ilave edilmesi ile elde edilen ve diğer özellikleri açısından bu Tebliğ kapsamında kendi kategorisindeki ürünlerin özelliklerini taşıyan yağdır.

Natürel Sızma Zeytinyağı

Zeytin sıkıldıktan sonra hiçbir işlem görmeden yağ ambalajlanır.

Asit oranı: En fazla %0.8

Lezzet: Yoğun aromalı, meyvemsi ve taze zeytin tadında

Nasıl kullanılır? Kahvaltıda, salatalarda ve çiğ tüketim.Ev yemekleri

Natürel Birinci Zeytinyağı

Sızmaya göre biraz daha yoğun asidik yapıya sahiptir ama hâlâ doğaldır.

Asit oranı: %0.8 – %2 arası

Lezzet: Dengeli ve hafif yakıcı

Nasıl kullanılır? Günlük yemeklerde rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Riviera Zeytinyağı

Rafine edilmiş zeytinyağı ile natürel yağın karışımından oluşur. Daha hafif bir tada sahiptir.

Asit oranı: %1'e kadar(rafine işlemi sırasında asit kimyasallar ile düşürülür)

Lezzet: Hafif aromalı, kokusuz

Nasıl kullanılır? Kızartmalar ve sıcak yemekler için uygundur.

Rafine Zeytinyağı

Asidi yüksek zeytinyağlarının rafine edilmesiyle elde edilir. Kokusu ve tadı oldukça hafiftir.

Asit oranı: %0.3’e kadar(rafine işlemi sırasında asit kimyasallar ile düşürülür)

Lezzet: Nötr

Nasıl kullanılır? Endüstriyel mutfaklarda ve yüksek ısıda pişirmelerde kullanılır.

Pirina Zeytinyağı

Zeytinin posasından elde edilir. Genellikle rafine edilmiş formdadır.

Lezzet: Aroması düşüktür

Nasıl kullanılır? Endüstriyel ve toplu yemek üretiminde tercih edilir.

Özetlemek gerekirse; evde kullanıma en uygun ve sağlıklı seçenek, hiç şüphesiz natürel sızma zeytinyağıdır. En kaliteli ve en az işlenmiş yağ türüdür. Onu, biraz daha yüksek asit oranına sahip ama yine de tamamen doğal olan natürel birinci zeytinyağı takip eder. Bu iki zeytinyağı çeşidi, hiçbir rafine işlemine tabi tutulmaz ve doğrudan tüketime uygundur.

Piyasada sıklıkla gördüğümüz, genellikle daha uygun fiyatlı olan Riviera zeytinyağı ise, rafine edilmiş zeytinyağının belirli oranlarda natürel yağla karıştırılmasıyla elde edilir. Bu nedenle, doğal yapısı bozulmuş olup; besin değeri ve aroması natürel zeytinyağlarına göre oldukça düşüktür.Açık konuşmak gerekirse, Riviera zeytinyağı benim gözümde mısırözü ya da ayçiçek yağından farksızdır. Fiyatı benzer görünse de içerik olarak arada büyük fark vardır.